Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, việc giáo dục quốc phòng và an ninh cho toàn dân nói chung, cho học sinh, sinh viên nói riêng được xác định là một nội dung cơ bản, có ý nghĩa quan trọng trong chiến lược đào tạo con người mới Xã hội chủ nghĩa.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, ngay từ khi mới thành lập, lãnh đạo Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh (ĐHQG-HCM) đã rất quan tâm đến việc giáo dục quốc phòng an ninh cho sinh viên các trường thành viên. Vì vậy, ngày 21/7/1997, Giám đốc ĐHQG-HCM đã ra quyết định thành lập Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và chính thức ra mắt đi vào hoạt động từ ngày 25/12/1997. Đơn vị có nhiệm vụ giảng dạy môn GDQP-AN cho sinh viên các trường trong ĐHQG-HCM và một số trường đại học, cao đẳng khác theo phân công liên kết của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Cơ sở vật chất giảng dạy ban đầu gồm: hệ thống giảng đường, thao trường, bãi tập, nhà ở… tương đối ổn định, tiếp nhận từ xưởng dạy nghề của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật (Khu phố 6 - Phường Linh Trung - Quận Thủ Đức). Khi mới hình thành, lực lượng giảng viên chủ yếu của Trung tâm gồm 35 đồng chí sĩ quan biệt phái từ các Khoa và Bộ môn Giáo dục quốc phòng của 6 trường đại học: ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Bách khoa, ĐH Sư phạm, ĐH Kinh tế, ĐH Sư phạm Kỹ thuật, ĐH Nông lâm và một số cán bộ, viên chức làm công tác quản lý, phục vụ giảng dạy.
Từ thực tế giảng dạy và yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ GDQP-AN cho sinh viên, cơ sở vật chất lúc này đã không còn phù hợp. Nhằm xây dựng môi trường học tập và rèn luyện cho sinh viên một cách tốt nhất, ngày 22/12/2004, dự án xây dựng giai đoạn 1 Trung tâm Giáo dục quốc phòng đã được khởi công tại xã Đông Hoà, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Dự án đầu tư Trung tâm GDQP tại Khu Quy hoạch ĐHQG.HCM với tổng diện tích tự nhiên là 29,17 hecta. Dự án có tổng mức đầu tư là 78,910 tỷ đồng với cơ sở vật chất khang trang, được khánh thành và chính thức đưa vào sử dụng ngày 15/01/2010 sau hơn 5 năm xây dựng.
Từ năm 2009 đến năm 2019, để đảm bảo quy mô giảng dạy 40.000 sinh viên/năm Trung tâm đã đầu tư xây dựng các bãi tập, bãi tập có mái che, đường nội bộ bằng nguồn vốn Đầu tư phát triển sự nghiệp của Trung tâm là 15 tỷ đồng.
Năm 2020, Trung tâm đã triển khai đầu tư xây dựng khối giảng đường A3 từ nguồn vốn vay kích cầu của Ủy Ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu giảng dạy 45.000 sinh viên/năm theo Quyết định 161/QĐ-TTg ngày 30/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ, dự kiến Trung tâm đầu tư xây dựng 02 nhà ở sinh viên từ nguồn vốn vay kích cầu của Ủy Ban Nhân dân Thành phố Thành phố Hồ Chí Minh.
Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP) là môn học chính khóa trong các trường ĐH, CĐ, THCN, THPT và đã được tổ chức thực hiện ngày càng nghiêm túc và có hiệu quả. Hệ thống văn bản pháp quy đă được ban hành khá đầy đủ và đồng bộ. Nội dung chương tŕnh, phương pháp tổ chức giảng dạy và học tập môn GDQP không ngừng được đổi mới và hoàn thiện.
Đến học tập và rèn luyện tại Trung tâm, sinh viên được sống trong một môi trường gần gũi với môi trường Quân đội, là một môi trường thuận lợi để thực hiện Giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên với kết quả tốt nhất, nhằm đạt được mục tiêu đề ra:
Trang bị cho sinh viên những tư duy, lư luận về Quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, những kiến thức, kỹ năng cơ bản về Quân sự.
Rèn luyện cho sinh viên có nếp sống kỷ luật, tác phong nghiêm túc, khoa học, tinh thần đoàn kết, ý thức tập thể, trách nhiệm cộng đồng, góp phần vào mục tiêu đào tạo toàn diện trong chiến lược đào tạo con người mới XHCN.
Thông qua các nội dung GDQP&AN theo chương tŕnh quy định của Bộ GD&ĐT, Trung tâm chú trọng giáo dục cho sinh viên nhận thức rõ 2 nhiệm vụ chiến lược của cách mạng nước ta trong giai đoạn hiện nay; qua đó nhằm nâng cao lòng yêu nước, yêu CNXH, nâng cao trách nhiệm của tuổi trẻ đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
Phát huy truyền thống vẻ vang của Quân đội Nhân dân Việt Nam “Trung với Đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”, cán bộ, giảng viên, công nhân viên Trung tâm GDQP&AN Đại học Quốc gia TP.HCM quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ, xây dựng Trung tâm phát triển vững mạnh, góp phần cùng với các đơn vị thành viên xây dựng Đại học Quốc gia TP.HCM thực sự là một trung tâm đào tạo chất lượng cao, có vai trò nòng cốt trong hệ thống giáo dục đại học của đất nước.
